Zullen we om te beginnen eens proberen die uitspraak van Psalm 63:4 tot ons door te laten dringen? ‘Uw liefde is meer dan het leven’. Dat is een extreem sterke uitspraak. Een bijzonder vergaande uitspraak. Je moet jezelf dus niet afvragen: ‘Wat is het belangrijkste in mijn leven?’ En dan antwoorden: ‘God, Gods liefde’. Nee, je moet jezelf afvragen: ‘Wat heb ik liever: Gods liefde... of het leven? Vind ik Gods liefde waardevoller dan het leven zelf?’

Veel martelaren in de kerkgeschiedenis hebben deze vraag heel praktisch voor zichzelf moeten beantwoorden. Wat kies ik: kies ik voor het behoud van mijn leven en zweer ik mijn geloof dus af of blijf ik Jezus belijden en eindig ik mijn leven op de brandstapel? En zulke martelaren zijn er nog steeds. In landen waar christenen vervolgd worden komt de vraag dagelijks op broeders en zusters van ons af: ‘Is Gods liefde mij meer waard dan het leven?’ Het gaat hier niet om de vraag: ‘Je geld of je leven’, zoals kinderen dat kunnen zeggen als ze cowboytje of boefje spelen. Nee, nu wordt het pistool je op de borst gezet en gevraagd: ‘Gods liefde of je leven’.

Hoe is dat voor ons hier in Zeewolde, in Nederland? Wat is Gods liefde ons waard? En dan gaan we toch ook even kijken hoe dat binnen ons leven is. Is Gods liefde ons meer waard dan geld? Dan ons bezit? Onze carrière? Succes? Is Gods liefde ons meer waard dan gezondheid? Is Gods liefde ons meer waard dan de liefde van een medemens? Van je man, je vrouw? Je kind, je vader of moeder? Als je nou eens moest kiezen? Maar ook zolang je niet heel hard voor die keuze wordt gezet kies je wel. Waar gaan wij voor? Aan dingen die je belangrijk vindt besteed je veel tijd. Of je zoekt voortdurend naar mogelijkheden om er mee bezig te zijn, elk leeg gaatje in je agenda wil je ermee vullen. Wanneer wij zo door onze agenda bladeren, of naar ons leven kijken, welke keuze zien we dan? Kiezen wij voor Gods liefde of voor ons leven?

Het thema voor de preek is: Liever uw liefde

Dat is ook de titel van Psalm 63 in de versie van de Psalmen voor Nu. Heel Psalm 63 kun je samenvatten met die drie woorden: Liever uw liefde.

In Psalm 63 is David aan het woord. En hij zegt: ‘Uw liefde is meer -meer waard- dan het leven’. Een mens zegt dit dus. Het is een menselijke belijdenis. David vindt dit. Voor David geldt: als hij moest kiezen tussen Gods liefde of het leven, dan ging hij voor Gods liefde en gaf hij zijn leven daarvoor op. Maar tegelijk heeft deze psalm onder leiding van de heilige Geest een plaats gekregen in de bijbel. Ook dat zinnetje ‘uw liefde is meer dan het leven’ is onderdeel geworden van de godsopenbaring. Nu wij de bijbel open hebben liggen bij Psalm 63 ontdekken we dat God een mens deze woorden laat belijden. Maar daarin wil God zelf ons aanspreken. Het mooie van deze vorm is dat het heel dichtbij komt. God zegt niet tegen ons: ‘Mijn liefde moet je meer waard zijn dan je leven!’ Nee, God laat ons een mens zien, David, die deze woorden vanuit zijn hart uitspreekt. En dat geeft ons ruimte voor de vraag: ‘Hoe is hij daar naar toe gegroeid? Hoe ga je dit van binnenuit, vanuit je hart, zeggen?’

Ik kan me ook voorstellen dat je hier in de kerk zit en heel snel en oprecht met die woorden van David hebt ingestemd. Misschien al bij dat prachtige eerste lied dat we zongen. Psalm 63 berijmd, en dan vers 2: ‘Uw liefde is het hoogste goed / dat U, o God, mij hebt gegeven, / uw trouw is beter dan het leven, / U bent het die mij juichen doet.’ Wat mij betreft een absolute favoriet, één van mijn lievelingspsalmen. Maar als je toen al instemde met deze woorden -Gods liefde is mij meer waard dan wat ook- dan is dit vast iets waar je eerder al wel eens over nagedacht hebt. En voor jezelf eerder al die afweging hebt gemaakt: ‘Wat heb ik liever: Gods liefde of het leven?’, met als antwoord: ‘Gods liefde’. En je meent dat. Maar dat kan je wel eenzaam maken! Mensen, ook medechristenen, kunnen daar hun wenkbrauwen bij optrekken. En zeggen: ‘Jij bent dus liever dood mét Gods liefde, dan... dat je kiest voor het leven? Echt?! Jij hebt liever de liefde? Nou, dat zeg ik je niet na.’ Als je je op die manier eenzaam voelt, en er last van hebt dat mensen je vreemd vinden, dan mag je in David een zielsverwant vinden!

Opvallend is het dus dat God niet tegen ons zegt: ‘Mijn liefde moet je meer waard zijn dan je leven!’, maar dat God ons een mens laat zien, David, die deze woorden vanuit zijn hart uitspreekt. En Gods boodschap daarmee aan ons is dan: zie in, doorleef en belijd dat mijn liefde meer waard is dan je leven! God wil niets liever dan dat wij dit gaan zeggen. En vinden. Dat we daar naar toe groeien. En dat we dit blijven vinden en zeggen. Daar gaat het wat mij betreft in deze preek ook om: dat wij inzien dat Gods liefde meer waard is dan het leven zelf. En dat we dat meemaken. En het dan ook gaan zeggen, het belijden, het waar laten zijn in ons leven van elke dag.

Wat is Gods liefde? Misschien moeten we eerst vragen: wat is liefde? Maar wanneer we met ons begrip van liefde teruggaan naar Gods liefde kon er wel eens wat mis gaan. Onze ideeën van liefde zijn vaak vervormt, aangetast, ons ingefluisterd door de wereld, door de satan ook. En die ideeën hebben zich ook genesteld in ons hart. Dus we stellen toch maar de vraag: Wat is Góds liefde? En wanneer we die vraag beantwoord hebben zien we gelijk hoe onze liefde moet zijn; wat wij onder ‘liefde’ moeten verstaan.

De liefde van God kun je samenvatten met het woord ‘geven’. Liefde is geven. En wanneer ik dit zo zeg dan weet ik dat ik vreselijk tekort schiet. Elk mensenwoord over wat Gods liefde is doet tekort aan die overweldigende, onbegrijpelijke, diepe, goddelijke liefde. Al ons spreken over wat Gods liefde is, is onbeholpen gestamel. Toch mogen we wat woorden naspreken die God zelf ons in de bijbel aanreikt. En dan zien we dat Gods liefde gekenmerkt wordt door geven en delen. En ruimte maken voor een ander in zijn hart. Een kenmerk van Gods liefde is ook trouw. Trouw is langdurige liefde. Blijven, waar alles in je wil vertrekken. Vasthouden, waar alles in je wil loslaten en afstoten. Dat maakt Gods liefde zo anders dan hoe wij tegen de liefde aankijken. Liefde is voor ons: aantrekkingskracht. Voor God is het: kiezen, verbinden en vasthouden, gevend en delend. Gods liefde is niet dat Hij zich aangetrokken voelt tot de mens, maar dat Hij koste wat het kost met ons wil optrekken. Bij Gods liefde moet je niet denken aan een magneet - die aantrekkingskracht, maar aan cement - duurzame verbondenheid. Dat is een voorbeeld dat je tegenkomt in hoofdstuk 1 van Vooral de liefde (redactie Gerrit Gunnink). Liefde -staat ook in dat boekje- is denken vanuit de ander. En zou de wereld er niet eindeloos veel mooier uitzien wanneer wij hier een voorbeeld aan namen? Is dit niet de liefde waar we allemaal diep in ons hart naar zoeken, om te ontvangen, maar ook om te kunnen geven?

Waar zien wij die buitengewone liefde van God? Er is maar één echt antwoord: in Jezus Christus. In het sturen van zijn Zoon naar de aarde werd de liefde van de Vader ten voeten uit zichtbaar. Gevende liefde: God gaf het liefste wat Hij had. Delende liefde: God wil de mens laten delen in zijn eigen leven. Trouwe liefde: God bleef ons zoeken, achterna lopen, vasthouden, waar ieder mens al 100 x had losgelaten. 1 Johannes 4:9 zegt: ‘En hierin is Gods liefde ons geopenbaard: God heeft zijn enige Zoon in de wereld gezonden, opdat we door hem zouden leven.’ En vers 10: ‘Het wezenlijke van de liefde is niet dat wij God hebben liefgehad, maar dat hij ons heeft liefgehad en zijn Zoon heeft gezonden om verzoening te brengen voor onze zonden.’ Het gaat van God uit, Hij is de eerste. In vers 19 van 1 Johannes 4 staat: ‘Wij hebben lief, omdat God ons het eerst heeft liefgehad.’ En die liefde van God zien wij in Jezus Christus; de Vader die zijn eigen Zoon gaf om ons tot zijn kinderen te maken. Luister maar naar 1 Johannes 3:1: ‘Bedenk toch hoe groot de liefde is die de Vader ons heeft geschonken! Wij worden kinderen van God genoemd, en dat zijn we ook.’

Wij zien Gods liefde dus in de bijbel. Al lezend. Maar wij zien Gods liefde ook in de wereld. Dat God genadig is door tijd van leven te geven, dat God het kwaad tot op zekere hoogte tegenhoudt. Dat God de seizoenen zich laat afwisselen, dat Hij voedsel uit de aarde geeft, zijn zon om van te genieten, heel die prachtige schepping. Wij zien Gods liefde ook in de gemeente, en in menselijke relaties. Weet u het nog: We zijn met ons jaarthema breed begonnen: Gods liefde en trouw voor en in de wereld, Gods liefde en trouw voor en in de gemeente, Gods liefde en trouw in relaties en vriendschappen. Om uiteindelijk uit te komen bij Gods liefde en trouw in, voor en na het huwelijk. Maar wanneer we kijken naar Gods liefde zoals die zichtbaar wordt in de wereld, in de gemeente, in menselijke relaties, dan kan dat ons ook juist enorm aan het twijfelen brengen: waar is Gods liefde in al die oorlogen? Waar is Gods liefde in alle strijd? Waar is Gods liefde wanneer zich een scheiding voltrekt in een gezin? Wij hebben vaak de neiging Gods liefde te versmallen tot persoonlijk geluk. Alsof Gods liefde pas concreet wordt in ons persoonlijk geluk. Maar hoe begrijpelijk dat ook is, dan wordt het wel heel moeilijk om Gods liefde te blijven zien wanneer er moeite en verdriet in je leven komt. En dan roepen we: ‘Waar is God nu? Waar is zijn liefde?’ Een terechte vraag. Maar blijf juist daarom Gods liefde voor jou zien in Jezus Christus. In het verbond dat God met je aanging bij je doop. In de beloften die Hij daarbij aan je gegeven heeft. Blijf Gods liefde zien in het Woord waarmee Hij je aanspreekt. En in zijn Geest die Hij je geeft om te geloven. God liefde moet je allereerst zoeken in Gods Woord, en van daaruit valt het licht over alles wat je meemaakt en ervaart in je leven. Dan zie je dat wat er ook gebeurt, Gods liefde vast staat. Denk ook aan het slot van Romeinen 8: Wie of wat, welke macht of kracht, zal ons scheiden van de liefde van God, die Hij onze gegeven heeft in Christus Jezus?

In Psalm 63 zien we David ook zoeken: ‘Mijn God, u zoek ik’. Ik smacht naar u, om bij u te zijn. Om uw liefde te ervaren. David weet ook waar hij zoeken moet, in Gods heiligdom! Hij heeft Gods macht en majesteit gezien. Wanneer wij Gods liefde niet zien, niet ervaren, niet kunnen vinden, mogen we net als David weten waar we het zoeken moeten: bij God zelf. Ga naar de plaats waar God zich laat zien. Pak de bijbel en zie de liefde van de Vader in het sturen van zijn Zoon.

En dat deze liefde meer waard is dan ons leven ontdekken we wanneer we bedenken dat Gods liefde leven gééft. Dat wij -zoals we hier bij elkaar zitten- leven, danken we aan Gods liefde waardoor Hij de wereld nog steeds in stand houdt. Door zijn liefde kon God de wereld niet wegdoen na de zondeval. Gods liefde is meer dan ons leven, want Gods liefde was er eerder. Gods liefde is ook de bron van nieuw leven. En Gods liefde blijft na het leven. Zonder Gods liefde was er geen leven en zouden wij nu niet leven. Zien we dat? En voelen we dat dit heel dicht aan ligt tegen die uitspraak van David: ‘Uw liefde is meer dan het leven’? Wij kunnen wel zonder het leven, maar niet zonder Gods liefde. Wanneer wij sterven, mogen zij die van Gods liefde wilden leven, verder bij God. De Here Jezus zegt het zo in Matteüs 16:25: ‘Ieder die zijn leven wil behouden, zal het verliezen, maar wie zijn leven verliest omwille van mij, zal het behouden.’ En dit betekent niet een onderwaardering van het leven, maar het op juiste waarde schatten van Gods liefde! Want, we willen leven. De drang om te leven en in leven te blijven is menselijk. En in meerdere psalmen wordt de vraag gesteld: ‘Hoe zullen de doden God loven?’ God loven en prijzen doen we allereerst in ons leven. Met onze mond, met onze handen, met ons hele lichaam. Ons leven en Gods liefde worden in Psalm 63:4 niet tegen elkaar uitgespeeld. David zet ze wel in de juiste verhouding tot elkaar. Hij zegt: Gods liefde gaat vóór het leven. Gods liefde is mij meer waard dan mijn leven. Ik denk aan wat Paulus schrijft in Filippenzen 1:21: ‘Voor mij is leven Christus, en sterven winst.’ Alleen door Gods liefde kan ik zonder mijn leven. Zo begrijpen we dat je zegt: ‘God, ik heb liever uw liefde.’ Gods boodschap is: zie in, ervaar, en belijd dat mijn liefde meer waard is dan je leven. En God zegt dat omdat zijn liefde ons leven redt!

Maar wat nu als je bang bent een geliefde te verliezen? Zeg je dan nog steeds: ‘Uw liefde is meer dan het leven?’ Soms kunnen wij de praktijk van ons leven nauwelijks koppelen aan wat God zegt in de bijbel. Tussen die mooie woorden en onze eigen ervaringen lijkt een onoverbrugbare kloof te zitten. En zo kun je ook bij Psalm 63 zeggen: ‘Ik moet dus op een hele bizarre manier kiezen tegen het leven en voor Gods liefde? Dat is toch niet reëel?!’ En toch, het kan. In alle omstandigheden. Kijk maar naar David. Wanneer hij deze psalm maakt verblijft hij in de woestijn, zie het begin van de psalm. En zijn leven wordt bedreigd, zie de laatste verzen van de psalm. Voor David was het op één en hetzelfde moment waar: terwijl zijn leven daadwerkelijk bedreigd werd, terwijl hij de dood in de ogen keek, zei hij: ‘Uw liefde is mij meer waard dan het leven’. Davids belijdenis staat in de rauwe werkelijkheid van zijn leven op dat moment. Soms is het juist zo dat die rauwe werkelijkheid je tot zo’n belijdenis drijft. Als een vlucht naar God: ‘Here, mijn leven ligt aan diggelen, het enige wat ik nog heb is uw liefde’. Maar het mag ook andersom gaan. Bemoedigend: ‘Here, uw liefde is voor mij het belangrijkste, dat kleurt mijn ellendige leven, en geeft me een bodem om op te staan’. En dat is mooi, toch? Wie Gods liefde op de juiste waarde schat -als méér dan het leven- krijgt een rijker leven! Omdat het een leven is met God. Een leven met een dubbele bodem: zak je door de eerste, dan is daar die tweede. Gods liefde als de grond van je bestaan.

Laten wij ons de komende week eens afvragen waar we nou meer tijd en aandacht aan besteden: aan ons leven of aan Gods liefde. Waar gaan wij voor? Wat kunnen wij missen, en wat is heel belangrijk voor ons? Vraag je dat eens af bij de dingen die je deze week gaat doen. Zijn wij gericht op het komende koninkrijk waar je door Gods liefde binnengaat? Wanneer wij het willen belijden dat Gods liefde ons meer waard is dan het leven, laat dit dan ook waar zijn in ons leven. En zichtbaar. Leven wij ons leven, of leven wij de liefde? En het uitzicht dat wij mogen hebben is dat we door Woord en Geest, en in het midden van de gemeente, mogen groeien. Dat we steeds meer waarde gaan hechten aan Gods liefde in plaats van aan ons leven. Want juist door Gods liefde zullen we leven! Amen.