Als er geen tijd te verliezen is moet je elkaar liefhebben

5 oktober 2018

Wat echt belangrijk is moet je niet uitstellen. In je huwelijk niet, maar ook in de gemeente niet.

Lezen: 1 Korintiërs 13 en 1 Petrus 4:7-11

Tekst: 1 Petrus 4:8

Is jullie trouwtekst, geliefd bruidspaar, niet een gigantische open deur? ‘Heb elkaar vóór alles innig lief.’ Dat is nogal wiedes als twee mensen met elkaar trouwen. Je zou het zo op zo’n decoratief wandbord kunnen zetten, een grijs geverfd houten hart en dan in van die sierlijke zwarte krulletters: Heb elkaar vóór alles innig lief. Zie je het al voor je bij jullie aan de wand? Natuurlijk willen jullie elkaar innig liefhebben, dat spreekt vanzelf. Anders hadden we deze dag niet gehad met jullie huwelijk, anders hadden we hier niet in de kerk gezeten vanmiddag.

 

Maar wat gebeurt er als je dit letterlijk neemt? Heb elkaar vóór alles innig lief. Wat gebeurt er als liefhebben voorrang krijgt op al het andere? Stel je maakt de liefde het allerbelangrijkst. Soms wordt er aan mensen gevraagd: wat zou je doen als je wist dat dit de laatste dag van je leven was? Dat is natuurlijk een hele heftige vraag als je wist dat het echt waar was. Maar zo’n vraag kan je helpen om te ontdekken wat nu echt belangrijk voor je is. De meeste mensen zeggen in zo’n situatie: als ik wist dat dit mijn laatste dag was zou ik tijd met mijn geliefden doorbrengen. Maar waarom doe je dat dan niet ook al is vandaag niet je laatste dag? Ik snap wel dat je moet werken en verplichtingen en verantwoordelijkheden hebt, maar wat echt belangrijk is moet je nooit uitstellen. Dus wat gebeurt er wanneer deze bruidegom en bruid hun trouwtekst serieus nemen? Stoppen ze dan met werken? Zitten ze dan de hele dag bij elkaar op de bank? Nee, maar ze zeggen wel tegen elkaar: het belangrijkste in ons leven, wat vóór alles gaat, is elkaar liefhebben. Dat stellen we niet uit. Wij hebben lief alsof iedere dag onze laatste is.

 

Vers 7 van het gedeelte dat we gelezen hebben zegt dat ook: ‘Het einde van alles is nabij’. Dat wil zeggen: het leven op aarde is kort, het kan zomaar voorbij zijn. En wat moet je dan doen in je leven en in je huwelijk als er geen tijd meer te verliezen is? Dat is de vraag hier. Stel je bent met zijn tweeën op een cruise. De boot slaat lek en begint te zinken. Je bent midden op de oceaan. Wat doe je dan? Gebruik je je laatste minuten om in paniek heen en weer rennen of sla je de armen om elkaar heen en zeg je lieve dingen tegen elkaar? Dat is wat jullie tekst zegt: het leven is kort en er is geen tijd te verliezen, heb elkaar vóór alles innig lief.

 

Nu gaat het in deze tekst niet over het huwelijk maar over de gemeente van Jezus. Ik heb dat ook tegen jullie gezegd toen we het over deze dienst hadden. Niet dat dit erg is, maar het is wel goed om het in beeld te hebben. In de gemeente van Jezus moeten we elkaar vóór alles innig liefhebben. Dan gaat het over liefde in de zin van naastenliefde. Je hebt wat voor de ander over, je zoekt zijn of haar geluk. Dat is liefde die je wat kost. Nu snap je ook dat jullie trouwtekst een opdracht is. In het huwelijk gaat dat vanzelf. Tenminste, zo begin je. Ik denk dat het ook in het huwelijk een opdracht is en blijft. Omdat echt liefde, liefde die het geluk van de ander zoekt, veel moeilijker is dan de hartstochtelijke liefde. En omdat wij als mensen zo gauw toch weer andere dingen prioriteit geven. Wat gebeurt het gemakkelijk dat we leven voor ons werk of voor onze hobby. Voor je het weet is je leven voorbij en zeg je: hebben we elkaar nou wel liefgehad? Maar in de gemeente van Jezus gaat liefhebben al helemaal niet vanzelf. Daarom is het een opdracht: Heb lief! Sterker nog: heb vóór alles lief. Daar moet je mee beginnen. Dat heeft voorrang op alles. Dat is het belangrijkste.

 

Waarom is dat zo? Waarom moet je -als er geen tijd meer te verliezen is- liefhebben, zowel in de gemeente als in je huwelijk? Is dat nou het beste dat je kunt doen wanneer je weinig tijd hebt? Ja, en ik zal vertellen waarom. Vier dingen:

 

1) Omdat liefhebben de meeste oefening vraagt. De ander echt liefhebben is zo moeilijk, daar heb je een leven voor nodig om dat te leren. Dan kun je maar beter zo snel mogelijk beginnen en niet wachten tot later.

 

2) Omdat dit het belangrijkste is. Stel je een huwelijk voor zonder liefde. Dat gaat niet. Een gemeente zonder liefde trouwens ook niet. Dus het is een vergissing als je zegt: laten we eerst veel geld verdienen, een mooi huis kopen, een goede auto en daarna hebben we wel tijd voor elkaar. Nee, in de weinige tijd die je hebt is liefhebben het belangrijkst. Want dat draagt je relatie.

 

3) Liefde is van blijvende waarde. Wanneer je elkaar hebt leren liefhebben dan blijft dat ook als andere dingen minder worden. Liefde blijft zelfs bestaan door de dood heen. Als iemand jou heeft liefgehad in zijn of haar leven, dan blijft de herinnering daaraan bestaan ook na zijn of haar sterven. Liefde is van blijvende waarde. Daarom moet je in de weinig tijd die je hebt daar alles voor opzij zetten.

 

4) Liefhebben is het doel, het doel van het mens zijn. Mensen zijn gemaakt om in relatie met elkaar te leven. Werken is niet het doel van je leven, geld verdienen niet, je pensioen niet. Dat zijn allemaal middelen die iets anders mogelijk maken, namelijk dat je leeft en liefhebt. De bijbel is duidelijk over het doel van het mens zijn. Als Jezus de wet van zijn Vader samenvat zegt Hij: heb God en je naaste lief (Matteüs 22:37-40).

 

Dus dit is waarom je vóór al het andere elkaar innig moet liefhebben. In je huwelijk, maar ook in de gemeente van Jezus. Ik ben het belang van liefhebben en de liefde als doel van het mensenleven steeds meer gaan inzien. Dit is waar het echt om draait.

 

Maar wat is liefde? En wat is liefhebben? Volgens mij is daar veel verwarring over in onze wereld. Liefde lijkt vaak vooral te gaan om jou zelf: ik hou van iemand (of ik hou niet van iemand). Terwijl dat ten diepste de omdraaiing van liefde is. Niet voor niets hebben we hoofdstuk 13 uit Paulus’ eerste brief aan de Korintiërs gelezen. Een prachtig hoofdstuk, een loflied op de liefde. In dat hoofdstuk wordt duidelijk dat echte liefde juist gericht is op de ander. Ik lees vanaf vers 4 en ik doe dat nu vanuit de Bijbel in Gewone Taal: ‘Liefde is: geduldig en vriendelijk zijn. Liefde is: niet jaloers zijn, niet vertellen hoe goed je bent, jezelf niet belangrijker vinden dan een ander. Liefde is: een ander niet beledigen, niet alleen aan jezelf denken, geen ruzie maken en geen wraak willen nemen. Liefde is: blij worden van het goede, en een hekel hebben aan het kwaad. Door de liefde verdraag je alles wat er met je gebeurt. Door de liefde blijf je geloven en vertrouwen. Door de liefde blijf je altijd volhouden.’ Kortom, liefde geeft je leven richting: niet ik, maar de ander. Het gaat niet om mij maar om hem of haar. Ik wil hem of haar gelukkig maken. Dat is liefhebben. Als je dat wil doen kun je trouwen.

 

Maar dat is moeilijk! Zo zitten we niet in elkaar. De zonde draait het meest krachtige in ons om: de liefde richt zich op onszelf. Van nature houden wij van onszelf en zorgen we er uit alle macht voor dat wij het goed hebben en dat wij gelukkig worden. Maar bedenk dat zonder liefde geen relatie blijft bestaan. Gelukkig heeft Jezus de macht van het kwaad gebroken. Hij heeft in zijn leven op aarde God en zijn medemens volmaakt liefgehad. Zo heeft Hij laten zien dat de zonde het niet wint op aarde. Het kan anders en Hij deed het anders. Dat schept ruimte voor ons.

 

Nu heeft jullie trouwtekst, bruidspaar, nog een tweede stukje. ‘Heb elkaar vóór alles innig lief, want liefde bedekt tal van zonden.’ Jullie zeiden tegen mij: zo willen wij dat doen, elkaar de tekortkomingen vergeven. Terecht. Want als je elkaar die blijft nadragen dan gaat dat doorzieken in je relatie, dan ontstaat er verbittering en verwijdering. Maar de liefde die het geluk van de ander zoekt kan daar overheen stappen. Door die liefde maak je jezelf minder belangrijk en voel je je minder gauw gekwetst. Maar betekent dit dat je dan maar over je heen laat lopen of dat de waarheid moet wijken voor de liefde? Mag je dan geen kritiek meer op elkaar hebben of elkaar corrigeren? Ja zeker wel. In het huwelijk, maar ook in de gemeente. Dat de liefde zonden bedekt is heel wat anders dan dat je zonden onder het tapijt veegt. Dan maak je de zonden klein, alsof het allemaal niet zo erg is. Vaak heeft degene die tekortschoot de neiging om dat te doen: ‘kom op, zo erg was het toch niet?’ Nee, liefde die de zonden bedekt moet uitgaan van degene die beschadigd werd. En ook hij of zij hoeft de zonde niet klein te maken. Kwaad blijft kwaad en moet ook als zodanig benoemd en ontmaskerd worden. Maar wat de liefde vervolgens doet is zeggen: ik draag het je niet na. Kom, we gaan samen verder.

 

Hoe gaat dit lukken? Hoe kun je op zo’n manier liefhebben? Onze liefde is vaak een liefde die in ons wordt opgeroepen: de ander roept gevoelens van genegenheid in mij op. Maar de liefde waar we het vanmiddag over hebben is anders. Die liefde is onafhankelijk van de ander. Het is een liefde waar ik voor kies. Ik kies en blijf ervoor kiezen om de ander gelukkig te maken. Zulke liefde hebben mensen niet uit zichzelf. Die liefde moet je eerst ontvangen, want dan heb je iets om weg te geven. Wie de ander echt wil liefhebben moet eerst drinken uit de bron van Gods liefde. Dat is de manier waarop het gaat lukken. Gelukkig maar. Drinken uit de bron van Gods liefde wil zeggen dat je heel goed kijkt naar hoe God liefheeft. Dan zie je dat God zelf doet wat Hij ons opdraagt. God zelf heeft vóór alles innig lief. God geeft zijn liefde voorrang op al het andere. Hij weet dat mensen maar kort leven en daarom geeft Hij hen van begin tot eind zijn liefde. En wat God ook doet is met zijn liefde onze zonden bedekken. Hij draagt ze ons niet na. Actief drinken uit de bron van Gods liefde betekent dat je telkens weer de bijbel open doet om over Gods liefde te lezen, dat je telkens weer naar de kerk gaat om over die liefde te horen. Zo groei je in echt liefhebben. Bruidspaar, ik wens jullie een lang en gelukkig leven samen, waarin je geen tijd verliest aan nutteloze dingen maar waarin je jezelf verliest in de liefde. Amen.