De tijd tikt
10 december 2023
Je klok gelijk zetten met die van God.
Lezen: Filippenzen 1:12-26
Tekst: Filippenzen 1:12-26
Het thema voor deze adventstijd is: ‘Weet jij hoe laat het is?’ Dat heeft te maken met bijbels klokkijken. Het heeft te maken met je klok gelijk zetten aan die van God. En binnen dit thema is het thema voor deze tweede adventszondag ‘Maak plaats’. Maak plaats voor God in je leven.
Misschien is het goed om te bedenken wat de tijd van God bepaalt. Waar is God mee bezig op dit moment? Ik denk, Hij werkt heen naar de wederkomst, naar het oordeel en naar de nieuwe wereld. Dat bepaalt de tijd van God. Wat bepaalt eigenlijk jouw tijd, mijn tijd? Wat onze tijd bepaalt is het komende kerstfeest. Of iets breder, de komende feestdagen. Daar moet van alles voor gedaan en geregeld worden. En ook als je daar nog niet mee bezig bent, je weet gewoon dat het komt.
Misschien kijk je ook al verder. Je zit in het examenjaar en dat bepaalt voor jou deze tijd. Het zit altijd ergens in je achterhoofd. Opa’s en oma’s vragen er naar, je ouders vragen er naar en zelfs de dominee op catechisatie vraagt er naar. Of je gaat komend jaar trouwen en dat bepaalt voor jou deze tijd. Je bent aan het aftellen, nog zes maanden, nog vijf... Of je begint straks aan een nieuwe baan. Je ziet er naar uit en deze tijd staat voor jou in het teken van afscheid nemen en je voorbereiden op je nieuwe werk.
Behalve dit soort leuke dingen, kunnen ook heel andere dingen deze tijd bepalen. Misschien ben je ziek. Je maakt je grote zorgen. Je bent druk met heen en weer reizen naar het ziekenhuis. Misschien vraag je je af of je er volgend jaar nog wel bent.
Dat laatste geldt uiteindelijk voor ons allemaal, je weet niet of je er volgend jaar nog bent. Wij hebben onze tijden niet in de hand. Onze leef-tijd hebben we niet in de hand. Juist daarom is het zo belangrijk waar we onze tijd mee vullen. Onze tijd is beperkt. En we leven op een wereld waar Gods klok de tijd bepaalt. En als de dag van de wederkomst gekomen is, of de dag van je dood, draait niemand de klok nog terug.
Nu heeft de apostel Paulus het in het gedeelte dat we gelezen hebben ook over de dood. Zijn eigen dood. Wat hij zegt is nogal opvallend. Hij zegt: ‘sterven is winst.’ Ik denk niet dat veel mensen hem dat zullen nazeggen. Wij houden ons vaak nogal vast aan het leven hier op aarde. Paulus zegt: ‘Ik word naar twee kanten getrokken: enerzijds verlang ik ernaar te sterven en bij Christus te zijn, want dat is het allerbeste; anderzijds is het meer in uw belang dat ik blijf leven.’ Wat gebeurt hier? Het gekste is misschien nog wel dat hij daarna zegt: ‘Omdat ik hiervan overtuigd ben (dat het in het belang van de gemeente is dat hij blijft leven), weet ik dat ik inderdaad voor u behouden zal blijven.’ Het lijkt erop dat Paulus er voor kiest om te blijven leven. Hoe kan dat?
Ik ga dat uitleggen. Paulus heeft verschillende keren gevangen gezeten. Ik denk dat Paulus tijdens het schrijven van deze brief gevangen zat in Caesarea. Maakt dat uit dan? Ja, want juist daar had hij de gelegenheid om te kiezen voor de dood of voor het leven. Je kunt dit nalezen in Handelingen 25:1-12. Felix, de romeinse gouverneur, had Paulus als gevangene aan zijn opvolger Festus overgedragen. Op dat moment komen de joodse leiders, die Paulus willen vermoorden, met een verzoek: breng hem van Caesarea naar Jeruzalem. Het idee is om Paulus onderweg te vermoorden. Festus voelt daar wel voor, zo kan hij mooi de gunst van de joden kopen. En Paulus? Hij doorziet dit vuile spelletje. Een eerdere aanslag op zijn leven, ook tijdens transport, had hij dankzij een oplettende officier overleefd, die had op het laatste moment 200 soldaten meegestuurd (Handelingen 23:12-35). Paulus kan nu twee dingen doen, of hij stemt in met overplaatsing naar de gevangenis in Jeruzalem, maar dan wordt hij onderweg vermoord want Festus zal geen 200 soldaten meesturen, of hij beroept zich op de keizer. Zie je het? Paulus kan echt kiezen: of hij deelt in het lijden van Christus en laat zich vermoorden door woedende joden of hij zet zijn romeins burgerrecht in en beroept zich op de keizer in Rome.
Waarom vertelt Paulus dit in zijn brief aan de Filippenzen? Wat hij wil laten zien is dat Gods klok doortikt. Gods klok naar het einde van deze wereld loopt gewoon en dat zie je in de doorgaande verkondiging van het evangelie. Daarom kiest Paulus ervoor om in leven te blijven: hij wil het evangelie blijven verkondigen. Laat dat eens op je inwerken, Paulus is er wel aan toe om naar Christus te gaan maar vanwege de verkondiging van het evangelie kiest hij ervoor om te blijven leven. Soms kun je je afvragen of God zich nog wel bemoeit met onze wereld, of Hij nog wel bezig is met zijn komende koninkrijk. Wat merk je daarvan? Nou, het evangelie wordt verkondigd, dat merk je ervan! Dat er gepreekt wordt, dat er aan zending wordt gedaan, dat er geëvangeliseerd wordt - het laat zien dat God bezig is met de komst van zijn koninkrijk.
En die verkondiging van het evangelie is niet tegen te houden, ook niet door de apostel in de gevangenis te zetten, dat zijn de verzen 12-17. Ook daar zit iets geks, vers 15 zegt: ‘Sommigen doen dat (het evangelie verkondigen) uit afgunst en rivaliteit, maar anderen verkondigen Christus met goede bedoelingen.’ Hoe kan dat, hoe kun je het evangelie nou verkondigen uit afgunst en rivaliteit? En hoe kan Paulus daar in vers 18 van zeggen: ‘Maar wat dan nog? Wat telt is dat Christus verkondigt wordt.’ Weet je waar Paulus het hier over heeft? Over het omgekeerde effect van zijn gevangenschap. De joden in Jeruzalem, die Paulus het zwijgen willen opleggen, dragen er juist aan bij dat het evangelie verkondigd wordt. Hoe vaak heeft Paulus al niet voor de rechtbank zijn verhaal moeten doen? Allerlei hooggeplaatste Romeinen hebben het verhaal van Jezus en zijn opstanding gehoord. En wat dacht je van alle soldaten die Paulus moesten bewaken: waarom ben jij niet bang, vroegen ze hem. En dan kon Paulus weer vertellen over Jezus. Door alle heisa die de joodse leiders maken rond Paulus, zorgen ze er onbedoeld voor dat het evangelie alleen maar meer verteld wordt.
Wat God hier laat zien is, mijn klok naar het einde tikt gewoon door: het evangelie wordt verkondigd. Hou jij rekening met die tikkende klok? Wij gebruiken onze tijd graag voor onszelf. En we proberen het evangelie in ons leven in te passen, in plaats van ons leven aan het evangelie aan te passen. Wie geen rekening houdt met Gods tikkende klok wordt een keer door de tijd overvallen. Wie juist meer aan de wederkomst probeert te denken zal merken dat zijn of haar klok steeds meer gelijk gaat lopen aan die van God. Wanneer commando’s een actie moeten uitvoeren zetten ze vooraf hun klokjes aan elkaar gelijk, zo is ieder op het goede moment in positie en klaar voor actie. Veel bidden om de wederkomst van Jezus is het gelijk zetten van je klok met die van God. Zijn klok loopt gewoon: het evangelie wordt telkens weer verkondigd en niemand kan dat tegenhouden. Dat bemoedigt. Het spoort ook aan: maak plaats voor God in je leven. Want dan mag je weten, mijn tijd komt nog wel. Amen.