Gods liefde en trouw ervaren

 8 mei 2011

Liefde en trouw is de manier waarop God met de mens omgaat in het verbond. Ook als je dat weet kun je nog wel heel erg zoeken naar bevestiging daarvan in je leven. Deze preek gaat over hoe je Gods liefde en trouw opmerkt. God spreekt de vijf talen van de liefde (Gary Chapman)! En jij hebt vijf zintuigen gekregen om alle vijf te gebruiken om Gods liefde en trouw te ontvangen.

Lezen: Psalm 25

Tekst: Psalm 25:10

Al bijna twee jaar lang hebben we het over liefde en trouw. Gods liefde en trouw. Onze liefde en trouw. Gods liefde en trouw is de bron voor onze liefde en trouw. Daarom is het zo belangrijk om Gods liefde en trouw op te merken. In je leven te ontvangen. En daarover gaat het in deze preek.

 

Want lukt ons dat? Merkt u, merk jij Gods liefde en trouw op? Komt die aan in je leven? Voel je die? Is Gods liefde en trouw voor u, voor jou dagelijkse realiteit? Misschien zeg je: ‘Ja, en ik kan dat ook heel goed aanwijzen. Gods liefde en trouw merk ik hieraan en daaraan.’ Maar misschien zit je hier ook wel met de gedachte: ‘Dit is nou net het punt: ik wil Gods liefde en trouw zo graag zien en voelen en opmerken, maar dat lukt me niet.’ En nog sterker, misschien zegt iemand ook wel: ‘Ik twijfel aan Gods liefde en trouw. Wat mij overkomt kan ik niet rijmen met een God die liefdevol is en zijn beloften houdt.’

 

Daarom is het zo mooi dat Psalm 25:10 zegt: liefde en trouw is de manier waarop God met de mens omgaat in het verbond. David zingt zo over zijn en onze God. En omdat de heilige Geest ervoor gezorgd heeft dat dit in de bijbel terecht kwam mogen wij weten: God zelf zegt dit. God zegt: liefde en trouw is de manier waarop ik met de mens omga in het verbond. God zegt: zo ben ik, en zo doe ik, altijd.

 

Het thema voor vanochtend is:

Gods weg is liefde en trouw

Daarin hoor je twee dingen: de manier waarop God met ons omgaat is liefde en trouw. Maar ook, en dat ligt in elkaars verlengde: de weg die God met ons gaat in ons leven is liefde en trouw.

 

Maar juist bij die weg die God met ons gaat in ons leven kunnen onze vragen opkomen. Wij geloven toch dat God ons leven leidt? Maar hoe kan het dan dat ik ernstig ziek word en niet genees? Waarom laat God het toe dat mijn kinderen van Hem vervreemden? Waar blijft Gods ingrijpen nu mijn huwelijk op de klippen loopt? Ik verlies mijn baan, mijn bedrijf. Ik blijf zitten op school, loop vast in mijn opleiding, of loop vast in mezelf. Ik moet mijn ouders begraven, vlak na elkaar. Als ik geloof dat God mijn leven leidt, hoe heb ik het dan nu met God? Waarom doet Hij dit in mijn leven? God had toch beloofd mijn huwelijk te zegenen? Ik heb toch keuzes gemaakt naar zijn wil? Ik dien Hem toch? Waar blijft dan nu zijn liefde? Zijn trouw?

 

En toch is liefde en trouw de manier waarop God met ons omgaat in zijn verbond. En we geloven dat. Maar bij tegenslag en moeite vergeten we het ook zomaar. Gaan we eraan twijfelen. En zoeken wij naar bevestiging daarvan! En dat is goed. Want dan mag je ervaren dat je door moeiten dichter bij God komt. En Hem beter leert kennen.

 

In Psalm 25 zit dat ook. Dat zoeken naar bevestiging van Gods liefde en trouw. Dat alles wat Hij doet in mijn leven vanuit liefde en trouw is. Psalm 25 zou je een ‘ik geloof, kom mijn ongeloof te hulp’ psalm kunnen noemen. U weet wel: dat zegt de vader van die bezeten jongen tegen Jezus (Marcus 9:24): ‘Ik geloof, kom mijn ongeloof te hulp’. Psalm 25 begint bij Davids verlangen naar God, zijn vertrouwen op God - vers 1. Maar direct daar achteraan zegt hij - vers 2: ‘maak mij niet te schande’. David zit in het nauw, zijn vijanden lijken het van hem te winnen. David spreekt zichzelf moed in - vers 3: ‘Zij die op u hopen worden niet beschaamd’. En zo gaat het verder in deze Psalm. Het is een mengeling van hoop en zekerheid. Vers 5: ‘u bent de God die mij redt’. En tegelijk: ‘op u blijf ik hopen’. En van daaruit bidt David: ‘Maak mij met uw wegen vertrouwd! Leer mij uw weg met mijn leven te zien. En laat mij zien dat dit een weg is van liefde en trouw!’

 

Psalm 25 vult daarmee de wijsheid van Psalm 1 aan. Psalm 1 zegt: ‘Gelukkig is de mens die met de Here leeft. Hij is niet zoals de zondaars, de spotters, zij zijn als kaf dat verwaait in de wind. De Here beschermt de weg van de rechtvaardigen, maar de weg van de wettelozen loopt dood.’ Maar het plaatje van Psalm 1 kan je gemakkelijk op het verkeerde been zetten. Alsof je één keer kiest voor de goede weg, de smalle weg, en dat het dan allemaal voor elkaar is. Psalm 25 vult dit beeld aan. Want Psalm 25 is een gebed van iemand die ervoor gekozen heeft op de weg van de rechtvaardigen te lopen, maar daar wel allerlei moeiten tegenkomt. En dat herkennen wij toch? Het leven als kind van God is niet alleen maar gemakkelijk. De dichter van Psalm 25 komt langs de route vijanden tegen die hem te schande maken. En in zijn hart slaan twijfels toe. En hij wordt geplaagd door herinneringen aan zonden en aan momenten dat hij afweek van het pad. Wijst Psalm 1 ons de smalle weg van het leven met God, Psalm 25 is een metgezel voor onderweg. Om ons te bemoedigen. En te bevestigen, om door te gaan, aan de hand van God.

 

En als kern van die bemoediging laat Psalm 25 ons het abc van de relatie van God met de mens zien. Psalm 25 wil ons onderwijzen. In het Hebreeuws begint elk nieuw vers van Psalm 25 met een volgende letter van het alfabet. Dus vers 1 begint met de alef, vers 2 met beth. Psalm 25 kun je daarom het abc noemen van de relatie van God met de mens. Want dat is het centrale thema. Hoe gaat God met de mens om? En dan mag David ontdekken -en aan ons doorgeven- het abc van Gods relatie met de mens is dat God altijd vanuit zijn liefde en trouw met ons omgaat. Dus ook wanneer je ziek wordt. Je baan verliest. Wanneer je vastloopt. Je huwelijk kapot gaat. Je kinderen wegen gaan waar jij je grote zorgen om maakt. Denk dan niet: ‘God heeft me verlaten. God houdt niet meer van mij. God doet niet wat Hij belooft heeft’. Nee, God gaat echt altijd vanuit liefde en trouw met jou om.

 

Misschien herinnert u zich nog de allereerste preek over liefde en trouw. Vanuit Hosea 1-3. We zagen toen dat God met zijn onveranderlijke liefde en trouw reageert op zijn volk. Wanneer Israël ontrouw is verstoot God hen niet, maar in zijn trouw probeert Hij hen terug te winnen. Wanneer Israël God niet meer lief heeft, krijgt Gods liefde de kleur van jaloerse woede. God houdt zoveel van zijn volk dat Hij hun liefdeloosheid niet kan verdragen. En door zijn straf probeert Hij hen terug te winnen. Gods boosheid is een uiting van zijn liefde. Gods straf is gericht op herstel. Die dynamiek zit ook in Psalm 25. Onze relatie met God is niet altijd hetzelfde. Van onze kant is er ontrouw en liefdeloosheid. In Psalm 25 bidt David heel nadrukkelijk om vergeving. Wij herkennen dat toch? Dat onze relatie met de Here niet altijd hetzelfde is. Dat er intensieve momenten zijn, en tijden van verslapping. Dat er worsteling is, en rust. Dat er strijd is, maar ook vrede. Dat we dichtbij God leven, maar soms ook op afstand. En God reageert daarop. Maar altijd vanuit zijn liefde en trouw. Alles wat God doet in zijn relatie met ons staat onder de noemer van liefde en trouw. Omdat wij daar wel eens aan twijfelen heeft God dit laten optekenen in de bijbel. Onder andere hier in Psalm 25:10. Liefde en trouw zijn de weg van de Heer. Zo is Hij, zo doet Hij, zo gaat Hij zijn weg met u en jou. Hou dit vast, en denk eraan wanneer je vragen hebt over Gods weg met jou.

 

Maar hoe ervaar je nu Gods liefde en trouw? Hoe ontvang je die in je leven? Hoe merk je die op? Ik hoop dat u zich nog herinnert hoe ik het idee van de 5 talen van de liefde eens op het gemeenteleven heb toegepast. Omdat het zo mooi en zo samenbindend is wanneer je elkaars liefde voor God ziet. Even om het op te halen: de 5 manieren waarop mensen liefde uiten en ontvangen zijn: woorden/complimenten, tijd & aandacht, cadeaus, dienstbaarheid en lichamelijke aanraking. Wanneer man en vrouw in het huwelijk elkaars taal niet spreken en verstaan kan het gebeuren dat ze geen liefde ervaren, terwijl ze allebei vreselijk hun best doen. En zo kan het ook gaan in de gemeente. Dat we elkaars liefde voor God niet zien. Want de een uit zijn liefde voor God door zuinig te zijn op de kerk zoals die is, een ander door te zoeken naar de missionaire betekenis van de kerk, nog weer anderen leven rustig mee, geven vvb, hun liefde voor God hoor je in hun gebeden. Dan heb je nog hen die altijd klaar staan om te helpen, te dienen. En tot slot zijn er broeders en zusters die hun liefde voor God uiten door hun gevoel, in muziek, in sfeer.

 

Maar als ieder mens een eerst liefdestaal heeft, waarmee hij of zij liefde ontvangt en liefde geeft, hoe werkt dat dan in de relatie met God? Spreekt God ook de 5 liefdestalen? Als dat zo is begrijpen we ook waarom liturgie voor de een veel belangrijker is dan voor een ander. En waarom de een veel meer met het fenomeen preek kan dan een ander. En waarom sommige bijbelgedeelten de ene mens veel meer raken dan de ander.

 

Laten we vanuit de 5 talen van de liefde de bijbel eens doorkijken. En dan zal het geen verrassing zijn dat God zijn liefde en trouw uit in woorden. Een prachtige tekst in het Oude Testament is deze: ‘Mijn plan met jullie staat vast – spreekt de HEER. Ik heb jullie geluk voor ogen, niet jullie ongeluk: ik zal je een hoopvolle toekomst geven’ (Jeremia 29:11). En vanuit het Nieuwe Testament, Jezus zegt: ‘Kom naar mij, jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan, dan zal ik jullie rust geven’ (Matteüs 11:28). Wie bijzonder door deze en andere bijbelwoorden geraakt is zal bemoedigende woorden waarschijnlijk als eerste liefdestaal hebben. In bijbelstudie ervaar jij Gods liefde.

 

Dan de tweede taal: tijd & aandacht; spreekt God die liefdestaal ook? Wanneer we in de bijbel gaan zoeken ontdekken we gelijk al in het begin dat God met Adam en Eva door de paradijstuin wandelde. Maar ook met Abraham en met Mozes bracht God veel tijd door. En nog weer later woonde God onder zijn volk in de tabernakel en tempel. Denk ook aan hoe de Here Jezus veel tijd doorbracht met zijn leerlingen, en dat Hij aandacht had voor Nicodemus met zijn vragen. Voor mensen die als eerste liefdestaal tijd & aandacht hebben is stille tijd heel belangrijk. Zo ontvangen zij Gods liefde, en geven zij God hun liefde.

 

De derde liefdestaal is die van cadeaus. Voor sommige vrouwen is het krijgen van een bloemetje heel belangrijk, daarin ervaren zij echt de liefde van hun man. En dit kan ook voor mannen gelden: wanneer hun vrouw een leuk cadeautje voor hen meeneemt ervaren zij heel sterk haar liefde. Hoe ervaren deze mensen Gods liefde? Spreekt God ook de taal van het geven? Zeker weten! Gods grootste gave is Christus, zijn Zoon. Hét cadeau voor zijn wereld. En vanuit die centrale gave geeft God leven, zijn Geest, de kerk, en allerlei zegeningen. Wanneer cadeaus je eerste liefdestaal zijn zul je op deze manier ook Gods liefde ervaren. Door te kijken naar wat Hij jou geeft. En waarschijnlijk is teruggeven ook de manier waarop jij jouw liefde aan God laat zien.

 

De vierde liefdestaal is dienstbaarheid. Door je in te zetten voor iemand laat je hem of haar je liefde zien. Je doet de afwas, je maait het gras, zet de kliko aan de weg, je vindt het niet erg om dat te doen, bewust of onbewust toon jij zo je liefde. Doet God dat ook door dienstbaarheid? Kunnen zij die dienstbaarheid als liefdestaal hebben Gods liefde ook zo ervaren? Ik denk het wel. Bijvoorbeeld door te kijken naar de dienstbaarheid van Jezus. In Filippenzen 2 wordt gezegd dat hij zijn gelijkheid aan God aflegde en de gestalte van een dienstknecht aannam. En Jezus heeft zelf gezegd: ‘Ik ben gekomen om te dienen’. En uiteindelijk offerde Hij zijn leven op in uiterste dienstbaarheid: ‘Er is geen grotere liefde dan je leven te geven voor je vrienden.’ (Johannes 15:13).

 

De 5e en laatste taal is die van de lichamelijke aanraking. Hoe kun je Gods liefde ervaren als je die taal spreekt? Wanneer we de bijbel doorgaan ontdekken we opnieuw allerlei momenten waarop God mensen aanraakt. Bijvoorbeeld Jakob, bij de Jabbok. Maar denk ook aan Jezus die kinderen omhelst en de handen oplegt. Denk ook aan de voetwassing. Een daad van dienstbaarheid, maar tegelijk uitte Jezus zijn liefde door zijn leerlingen aan te raken. Mensen van wie de liefdestaal die van lichamelijke aanraking is, zullen ook eerder een tinteling door zich heen voelen gaan, of merken dat ze warm worden of gaan trillen. Zo ervaren zij Gods liefde voor hen.

 

Ik hoop dat u, jij, zich hierin herkend hebt. Iedereen heeft een eerste liefdestaal. Zowel in de relatie met mensen, als in de relatie met de Here. Dit verklaart waarom bepaalde gedeelten van de bijbel je meer aanspreken dan andere. Het geeft ook richting wanneer je meer van Gods liefde wilt ervaren. De een zal meer van Gods liefde en trouw ontdekken door stille tijd te nemen. Een ander door intensieve bijbelstudie. Weer een ander door liederen en muziek. Nog weer iemand anders door liefdevolle aandacht vanuit de gemeente.

 

En dan mogen we daar ook nog bij bedenken dat God ons 5 zintuigen heeft gegeven. Vijf kanalen waarlangs de buitenwereld bij ons binnenkomt. We kunnen zien, horen, voelen, proeven en ruiken. Het is ook langs die zintuigen dat Gods liefde en trouw bij ons binnenkomen. En ook hier geldt dat bij de ene mens een zintuig sterker ontwikkeld is dan bij een ander. Soms komt dat door een handicap: blinden ontwikkelen vaak een beter gehoor. Nu worden in de kerk vooral de zintuigen van horen en zien aangesproken. Maar doopwater kun je voelen, en het brood en de wijn van het avondmaal kun je proeven. De wijn kun je ook nog ruiken. Maar ook vanuit de schepping komt Gods liefde en trouw op ons af. We zien machtige bergen en de talrijke sterren. We horen de vogels, de wind, het onweer. We proeven heerlijke vruchten, we ruiken de geur van bloemen, en we tasten de zachte huid van een mens of de warme vacht van een dier. En in dat alles merken we de liefde op waarmee God alles gemaakt heeft, en de trouw waarmee Hij alles in stand houdt en verzorgt.

 

Laten we nu nog even teruggaan naar Psalm 25. Nauwkeurig lezen laat zien dat elk van de 5 liefdestalen aan bod komt. Kijk maar eens mee. Vers 7, het slot: ‘laat uw goedheid spreken, Heer’. Dat zijn de bemoedigende woorden. In vers 4 en 12 zien we tijd & aandacht: ‘leer mij, onderwijs mij’. Je ziet de leraar geduldig met zijn leerling zitten. En in vers 14 lezen we ook dat de Here een vriend is van wie Hem vrezen. In vers 11 en 13 gaat het over de cadeaus die God geeft: vergeving, en de zegen van overvloed en land. In vers 15 ontdekken we hoe God de taal van de dienstbaarheid spreekt: ‘hij bevrijdt mijn voeten uit het net’. Je ziet God als het ware op zijn knieën je voeten losmaken. De taal van de lichamelijke aanraking zien we tot slot in vers 5 en 8: ‘God wijst mij de weg’. God legt een hand op mijn schouder, en zegt: ‘kijk, daar, zie je het?’

 

Gods weg met ons is er een van liefde en trouw. Wat snakken wij vaak naar bevestiging daarvan. God wil die geven. Bid daarom. En zet je zintuigen open. Want God spreekt onze taal. Amen.